We durven het kwaad niet meer in de ogen te kijken

We durven het kwaad niet meer in de ogen te kijken.

Die constatering kwam bij mij tot stand na het lezen van een artikel over zogenaamde omstreden standbeelden.

De NOS schreef het volgende op hun website: “In de Verenigde Staten is discussie over standbeelden die te maken hebben met het slavernijverleden van de zuidelijke staten. Op veel plekken worden de beelden daarom weggehaald of van hun sokkel getrokken. In Charlottesville leidde dit tot heftige protesten en knokpartijen tussen voor- en tegenstanders.”

Even later lees ik een ander stuk op de website van NOS. Het gaat om een gezonken VOC schip dat al 10 jaar wordt onderzocht door Archeologen. Deze keer vertellen ze dit: “Demissionair minister van Onderwijs en Cultuur Bussemaker hoopt dat het onderzoek veel kan vertellen over de VOC-geschiedenis en inzicht geeft in het slavernijverleden en de koloniale overheersing.”
Het is dus al een oude kwestie. VOC mentaliteit is niet meer iets om trots over te zijn.

Het is nieuws dat vaak omschreven wordt als ‘gevoelige kwestie’. Vrijheid van meningsuiting wordt ter sprake gesteld. En ik moet bekennen, het is ook lastig. Om dit allemaal te bespreken ging ik naar mijn oude vriend Hendricus Hongersdijk. Beeldhouwer van beroep en vooral bekend vanwege zijn sculpturen die omstreden zijn. Het gesprek vind plaats in zijn beeldentuin. Het staat er vol bustes van raadselachtige figuren.

Dag Hendricus, ben je bang voor een beeldenstorm?
Het is wel iets wat zo nu en dan door mijn gedachten schiet ja. Het is toch vreemd dat mensen beeldhouwwerken van hun sokkel trekken. Ten eerste, waarom is die persoon dan op een sokkel gezet? Ten tweede, wat schiet je er mee op? Het is namelijk een steen. Ten derde, wil je koffie?

Dat wil ik wel.

Alstublieft.

Hoe reageer jij op het feit dat pretpark Six Flags blijkbaar omstreden vlaggen heeft?
Een vlag is in feite niets meer dan een gekleurde stoffen doek, die dient om een bepaalde bevolking te verbinden. Uiteraard kan het dan voorkomen dat je tegenstanders hebt. Waarom zouden ze anders hun gezicht blauw schminken in de film Braveheart.

Ben je op dit moment bezig met een beeldhouwwerk van een omstreden persoon?
Ja maar deze keer heb ik een andere aanpak bedacht. Ik gebruik nu geen steen meer. Er bestaat geen moreel zonder anderen. En je hebt jezelf nodig om dat te zien. Ik maak nu een werk van spiegelend glas. We durven het kwaad blijkbaar niet meer in de ogen te kijken. Personen kunnen van de een op de andere dag Persona non grata worden. Ik wil niet riskeren dat ik maanden tijd in werk steek, om het vervolgens door een groepje fanatiekelingen, als wijze van politiek correcte daad, van zijn sokkel te duwen. Het zou de mens sieren als ze hierbij het beeldhouwwerk gebruiken als lesstof. Hoe wil je kinderen nu dingen aanleren over een donker verleden. Terwijl daarbij alle objecten die ons iets erover kunnen vertellen vernietigd moeten worden.

Het is niet dat ik werk maakte om te choqueren of personen te kwetsen. Het was gewoon een toevalligheidje wat marketingtechnisch goed uitpakte. Waarom heb je anders bij mij aangeklopt?

Omdat ik weet dat je goede koffie hebt misschien.
Dat is misschien nog wel een betere reden. Laten we het dan maar hier bij houden. Wil je nog een koffie? Hoe drink je hem eigenlijk?

Dat durf ik niet te zeggen.

ELKE OVEREENKOMST MET BESTAANDE PERSONEN, GEBEURTENISSEN, PLAATSEN OF ENTITEITEN BERUST OP LOUTER TOEVAL IN DE WERKELIJKHEID.